Europese supercomputers van wereldklasse

Supercomputers zijn nodig voor de verwerking van steeds grotere hoeveelheden gegevens. Daar is de maatschappij op een groot aantal gebieden bij gebaat, van de gezondheidszorg en hernieuwbare energie tot de veiligheid van voertuigen en cyberbeveiliging. De Raad heeft vandaag de verordening tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming EuroHPC (Europese high-performance computing) vastgesteld. Met deze nieuwe juridische en financieringsstructuur worden middelen uit 25 Europese landen gebundeld, wordt een supercomputer- en data-infrastructuur gebouwd en wordt onderzoek en innovatie door wetenschappers, bedrijven en de industrie op dat gebied ondersteund. Deze structuur zal Europese publieke en particuliere gebruikers betere toegang tot supercomputers geven. Voor het concurrentievermogen en de innovatie is dat essentieel.

Andrus Ansip, vicevoorzitter van de Commissie voor de Digitale Eengemaakte Markt: "Gegevens zijn de grondstof van onze digitale economie. We hebben supercomputers nodig om die gegevens te verwerken, kunstmatige intelligentie te ontwikkelen en oplossingen voor complexe vraagstukken te vinden, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid en veiligheid. Momenteel kan het merendeel van onze onderzoekers en bedrijven alleen buiten Europa de nodige geavanceerde computers gebruiken. De EU kan zich geen achterstand permitteren. EuroHPC biedt ons de mogelijkheid om thuis de vruchten van innovatie te plukken.”

Mariya Gabriel, commissaris voor Digitale Economie en Samenleving: “De gemeenschappelijke onderneming EuroHPC zal in Europa de ontwikkeling van een concurrerende supercomputer- en data-toeleveringsketen stimuleren door middel van openbare aanbestedingen. Er worden kenniscentra opgericht waarvan de Europese academische wereld, de industrie, het midden- en kleinbedrijf en overheidsdiensten gebruik kunnen maken: zij krijgen toegang tot een breed scala aan middelen, diensten en instrumenten waarmee zij hun digitale vaardigheden kunnen verbeteren en voor innovatie kunnen zorgen.”

De gemeenschappelijke onderneming EuroHPC gaat van start in november 2018 en blijft operationeel tot eind 2026. Dit samenwerkingsverband is cruciaal voor het concurrentievermogen en de onafhankelijkheid van de EU in de data-economie, aangezien het EU-bedrijfsleven momenteel meer dan 33 % van de wereldwijd beschikbare supercomputercapaciteit gebruikt, maar slechts over 5 % van die capaciteit beschikt.

De gemeenschappelijke onderneming krijgt een budget van 1 miljard euro. De helft daarvan komt uit de EU-begroting en de andere helft wordt bijgedragen door de deelnemende Europese lidstaten. Een aanvullend bedrag van meer dan 400 miljoen euro komt van particuliere partners. De activiteiten hebben betrekking op twee gebieden:

• Pan-Europese supercomputerinfrastructuur: de aankoop en het gebruik in de EU van twee supercomputers die tot de top 5 van de wereld behoren en van ten minste twee andere supercomputers die momenteel tot de top 25 van wereld zouden behoren. Deze machines worden verbonden met bestaande nationale supercomputers en ter beschikking gesteld van publieke en particuliere gebruikers in heel Europa, voor gebruik op meer dan 800 wetenschappelijke en industriële gebieden.
• Onderzoek en innovatie: om de ontwikkeling van een Europees supercomputer-ecosysteem te steunen, een Europese toeleveringssector voor technologie te stimuleren en supercomputercapaciteit op talrijke toepassingsgebieden ter beschikking te stellen van een groot aantal publieke en particuliere gebruikers, waaronder het midden- en kleinbedrijf.

Momenteel hebben de volgende Europese landen deelname aan de gemeenschappelijke onderneming toegezegd: België, Bulgarije, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje en Tsjechië.

Volgende stappen

De activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming gaan de komende weken van start, na de benoeming van de vertegenwoordigers van de Commissie, de Europese landen en particuliere partners die de raad van bestuur en het industrieel en wetenschappelijk adviescomité zullen vormen.

Voor de langere termijn heeft de Commissie voorgesteld 2,7 miljard euro in de gemeenschappelijke onderneming te investeren om supercomputers en gegevensverwerking in Europa te versterken in het kader van het programma Digitaal Europa voor 2021-2027 waarvoor in mei 2018 een voorstel is ingediend. Met deze aanvullende financiering wordt ervoor gezorgd dat supercomputers van wereldklasse beschikbaar zijn en dat deze vaker worden gebruikt in de publieke en de particuliere sector, waaronder het midden- en kleinbedrijf.

Achtergrond

De burgers van Europa hebben in het dagelijks leven nu al baat bij veel toepassingen van supercomputers. Voor de ontwikkeling van nieuwe geneeskundige behandelingen zijn bijvoorbeeld simulaties met supercomputers van groot belang: hierdoor krijgen we meer inzicht in kanker, hartziekten, Alzheimer en zeldzame genetische aandoeningen.

In de cyberbeveiligings- en cyberdefensiesector worden supercomputers gebruikt voor de ontwikkeling van versleutelingstechnologieën. Samen met kunstmatige intelligentie worden ze ingezet om inzicht te krijgen in cyberaanvallen en erop te reageren. Verder worden ze gebruikt om de klimaatverandering te bestuderen en het weer te voorspellen.

Industriële en andere ondernemingen kunnen supercomputers gebruiken om de ontwerp- en productiefase aanzienlijk in te korten, zodat nieuwe materialen sneller worden ontwikkeld, de kosten worden gedrukt en hulpbronnen efficiënter worden benut. De productiefase van auto's kan bijvoorbeeld worden teruggebracht van 60 naar 24 maanden, waarbij tevens de veiligheid en het comfort van de passagiers worden verbeterd.

Meer informatie

Vragen en antwoorden

Factsheet met voorbeelden van het gebruik van supercomputers

Gezamenlijke verklaring van vicevoorzitter Ansip en commissaris Gabriel over de vooruitgang bij de opbouw van Europese supercomputers (25 juni 2018)

The EuroHPC Joint Undertaking: looking ahead to 2019-2020 and beyond

Video over Europese supercomputers

Factsheet over het programma Digitaal Europa voor 2021-2027